Onarıcı Adalet

Zarar vermekten çok onarıcı, eğitici, affedici, sorumluluk yükleyici, toplumsal katılımı ve müzakereyi teşvik edici bir süreç olan onarıcı adalet, mağduru temel alan, adli süreçte mağdurun uğradığı zararları ve mağduriyeti gidermeyi hedefleyen modern ceza hukuku anlayışıdır. Ceza yargılamasında Ülkemizdeki en önemli onarıcı adalet uygulaması uzlaştırmadır.

Uzlaşma Nedir?

Uzlaşma, suçtan mağdur olan kişinin suç şüphelisi ile anlaşması sonucunda ceza yargılamasının sona ermesidir.

Uzlaşma Şikâyetten Vazgeçmeden Farklıdır!

Uzlaşma şikâyetten vazgeçmek değildir. Ancak uzlaşmadan önce şikâyetten vazgeçilir ise uzlaşmadan yararlanılamaz. Onun için "şikâyetçi değilim, uzlaşmak istiyorum" ifadesi yerine, eğer halen şikâyetçi ve fakat uzlaşmak istiyorsanız "şikâyetçiyim, fakat uzlaşmak istiyorum" demelisiniz.

Uzlaşma Hangi Suçlar İçin Uygulanabilir?

Uzlaşma ancak kanunda belirtilen suçlara ilişkin soruşturma ve kovuşturmalarda mümkündür.

Bu suçlar şunlardır:

a) Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar (cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar hariç).

b) Şikâyete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın, Türk Ceza Kanununda yer alan;

1.Kasten yaralama (üçüncü fıkra hariç, madde 86; madde 88),

2.Taksirle yaralama (madde 89),

3.Tehdit (madde 106, birinci fıkra),

4.Konut dokunulmazlığının ihlali (madde 116),

5.Hırsızlık (madde 141),

6.Dolandırıcılık (madde 157),

7.Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması (madde 234),

8.Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması (dördüncü fıkra hariç, madde 239), suçları.

c) Mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla, suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar.

Uzlaşma Nasıl Yapılır?

•Uzlaştırmacı, uzlaşmanın ne demek olduğunu ve sonuçlarını ayrıntılı bir şekilde anlatır.

•Taraflara uzlaşma isteyip istemedikleri sorulur.

•Taraflar, uzlaşmak isteyip istemediklerini 3 gün içerisinde bildirirler.

•Her iki taraf da uzlaşmak istediğini bildirirse bir uzlaştırmacı görevlendirilir.

•Uzlaşmada taraflar uzlaştırmacı önünde anlaşarak kendileri hakkındaki kararı yine kendileri verirler.

•Suç şüphelisinin ortaklaşa kararlaştırılan şeyi yapmasıyla uzlaşma süreci tamamlanır ve ceza yargılaması biter.

Uzlaşma Teklifini Kabul Edersem Oyalanmış mı Olurum?

Mağdurlar uzlaşma sürecinin zaman kaybı olduğunu ve suç şüphelisi de zaman kazanacağını düşünebilir ancak bu doğru değildir. Uzlaşma hızlı bir süreçtir. Uzlaştırmacı 30 gün içinde süreci tamamlamakla yükümlüdür. Cumhuriyet savcısı gerek görürse bu süreyi 20 gün uzatabilir. Uzlaşma süresince zamanaşımı süresi işlemez.

Uzlaşmayı Kabul Edersem Hak Kaybı Yaşar mıyım?

Uzlaşma, Cumhuriyet savcısının kontrolü altındaki bir süreçtir. Serbest iradenizle karşı tarafın teklifini kabul etmezseniz süreç sona erer. Uzlaşma sonucunda varılan anlaşma yerine getirilmeden soruşturma dosyası kapatılmaz. Eğer karşı taraf vaadini yerine getirmezse uzlaşma yapılmamış sayılır.

Uzlaşma Teklifini Kabul Edersem Ne Olur?

Uzlaşma süreci başlamış olur. Bir uzlaştırmacı aracılığı ile devam eden bu süreçte taraflar ile görüşülür ve suçtan zarar gören kişinin maddi veya manevi zararlarının nasıl giderileceği konusunda taraflar müzakere ederler. Bu müzakereler gizli olur ve şüpheli aleyhine delil olarak kullanılamaz. Ayrıca uzlaşma teklifini kabul etmek suçu kabul etmek anlamına gelmez.

Uzlaştırmacı Kimdir?

Şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar gören arasındaki uzlaştırma müzakerelerini yöneten, Cumhuriyet savcısının onayıyla görevlendirilen hukuk öğrenimi görmüş kişidir.

Uzlaştırmacıya Ücret Ödeyecek miyim?

Uzlaştırmacının çalışmasına karşılık olarak taraflardan ücret talep edilmez. Taraflar arası uzlaşma sağlanır ise ücret Devlet tarafından ödenir. Uzlaşma sağlanamazsa yargılama gideri olarak mahkûmiyet halinde sanıktan alınır.

Nasıl Uzlaşabiliriz?

Uzlaşma taraflara bırakılmış bir süreç olduğundan taraflar maddi veya manevi herhangi bir konu üzerinde anlaşmak hususunda serbesttirler.

•Fiilden kaynaklanan maddî veya manevî zararın tazmin edilmesi veya eski hâle getirilmesi,

•Bir kuruma veya yardıma muhtaç kişi ya da kişilere bağış yapılması,

•Kamu yararına hizmet veren özel bir kuruluşta geçici süreyle çalışılması,

•Topluma faydalı birey olmasını sağlayacak bir programa katılması,

•Mağdurdan özür dilenmesi,

gibi hukuka aykırı olmamak koşulu ile suç şüphelisinden her şeyi isteyebilirler.

Uzlaştık, Şimdi Ne Olacak?

Uzlaştığınız takdirde anlaştığınız şeyi yerine getirmekle yükümlüsünüz.

Bu yükümlülüğü yerine getirdiğiniz takdirde;

•Mağdurun mağduriyeti daha hızlı bir şekilde giderilmiş olur.

•Şüpheli hakkında dava açılmaz.

•Dava açılmışsa düşer.

•Ceza alma ve sabıkalı olma ihtimali ortadan kalkar.

Uzlaştırma Hakkında Bilgi İçin Tıklayınız.

Erişilebilirlik Menüsü

Hızlı Menü